استقبال ناشران و مخاطبان از چنین برنامههایی نشان میدهد این تلاش در دوره تحولی رسانهملی باید بیشتر از اینها افزایش یابد؛ چه بسا اینگونه معرفی کتاب از برگزاری چندین نمایشگاه هم مؤثرتر باشد و نیاز آنهایی را که میخواهند از تازههای نشر با خبر شوند بهراحتی مرتفع کند. برنامهریزی برای تداوم چنین برنامههایی یکی از نکاتی است که در این راه باید مورد توجه قرار بگیرد. تلویزیون میتواند با اطلاعرسانی مناسب، بینندگان را به خریدن و خواندن کتابهای پرفروش تشویق کند. این اتفاق میتواند در بخش پیامهای بازرگانی تلویزیون هم بیفتد. همانطور که تلویزیون کتابهای تستزنی، کمکآموزشی و آمادگی برای آزمونهای سراسری را تبلیغ میکند، میتواند پرفروشترین کتابهای هر ماه بازار نشر را روی آنتن معرفی و تبلیغ کند. در هر صورت اتفاقی که باید برای کتاب در صداوسیما بیفتد، این است که کتاب باید از طریق این رسانه وارد زندگی و سبد خرید مردم شود. تلویزیون میتواند با برنامههای متنوع با محوریت کتاب یا گنجاندن بخشهایی مربوط به کتاب در برنامههای ترکیبی صبحگاهی و عصرگاهی کاری کند که مردم در وجود خود احساس نیاز کنند و خانوادهها بدانند اگر برای فرزندان خود کتاب میخرند، هزینه اضافی نکردهاند، بلکه فرهنگسازی کرده و آینده فرزند خود را در راه درست پیش بردهاند.
راضیه تجار، از نویسندگان بنام ایرانی معتقد است که بسیاری از خانوادهها از طریق تلویزیون آموزش میبینند. نویسنده «آرام شب به خیر» توضیح میدهد: دعوت از نویسنده و معرفی کتابهای خوب از طریق تلویزیون و همچنین نقد آثار از طریق این رسانه میتواند در توسعه فرهنگ کتابخوانی مؤثر واقع شود. نویسنده کتاب«اسم تو مصطفاست» تأکید میکند: تلویزیون میتواند سهم عمدهای در بازگرداندن فرهنگ کتابخوانی به میان مردم داشتهباشد، به شرط آنکه هم تعامل خوبی با ناشران و هم با نویسندگان داشته و با دعوت از آنها بتواند رسالت فرهنگی خود را به سرانجام برساند. تجار بر این باور است که هماکنون مشکلات بسیاری گریبانگیر صنعت نشر شدهاست و ناشران بسیاری قدرت توزیع و پخش کتاب را ندارند. در این زمان قطعا به همان میزان مردم نیز برای یافتن کتاب مورد نظر خود با مشکل مواجه خواهندشد. پس در این میان لازم است رسانهای همچون رسانهملی نقش واسطهای داشته حداقل با معرفی کتابهای مناسب در همه مقاطع سنی، هم باری از دوش صنعتگران هنرمند و هنردوست بردارد و هم با دعوت از نویسندگان بنام ادبیات ایران، نقطه آغازینی برای تعامل گسترده با جامعه ادبی کشور برای خود تعریف کند.
کتابخوانی نیاز به جریانسازی دارد
یدا... گودرزی، مدیر گروه فرهنگ و تمدن رادیو ایران یکی از دغدغههای رسانه را معرفی کتابهای مفید عنوان میکند و به جامجم میگوید: شبکه رادیویی ایران در طول سال برنامههای خاصی را برای معرفی کتاب و ترویج کتابخوانی در سطح جامعه برنامهریزی میکند که از آن میان میتوان به تولید برنامههای«تالار آینه» و«باغ هنر» اشاره کرد. وی تصریح میکند: شبکه رادیویی ایران حتی در جشنواره رسانه و کتاب توانست عنوان بهترین شبکه در خصوص معرفی کتاب را به خود اختصاص دهد که این موضوع بیانگر اهمیت دادن مدیران و برنامهسازان این شبکه به کتاب و معرفی آن است.
گودرزی میافزاید: برنامههایی که حتی به صورت عام برای شنوندگان پخش میشود، بخشهایی را با عنوان معرفی کتاب در برنامه خود دارند که میتوان از برنامه پرمخاطب«راه شب» یاد کرد که همیشه به این موضوع توجهی خاص داشتهاست. این شاعر و ترانهسرا با اشاره به مشکلات معرفی کتاب در رسانه تأکید میکند: هنوز مسئولان حوزه نشر، توزیع و تولید کتاب نتوانستهاند ارتباط خوبی با رسانه داشتهباشند و حتی خودشان برای معرفی کتاب یا ترویج فرهنگ کتابخوانی سیاستگذاری کنند تا رسانهها نیز بتوانند در این حوزه برنامهریزی کنند. مترجم کتاب «آواز در دستگاه عشق» اضافه میکند: با توجه به برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، همیشه شبکه رادیویی ایران در نمایشگاه حضور پیدا میکند و برنامههایی را به صورت زنده برای شنوندگان پخش میکند که با استقبال شنوندگان و نویسندگان مواجه میشود. گودرزی در پایان تأکید میکند: رادیو ایران سال گذشته پیشنهادی فراگیر مبنی بر تاسیس کتابخانه ملی مجازی را پیشنهاد داد تا ایرانیان در سراسر جهان بتوانند از کتابهای آن استفاده کنند. امسال نیز این پیشنهاد را پیگیری میکنیم.